1932-06-19     0000-00-00

"Kusy" biegnie na rekord

W 1932 roku, 19 czerwca, w Antwerpii Janusz Kusociński pobił rekord świata w biegu na 3000 m; jego wynik wynosił 8 minut 18,8 sekundy. 30 czerwca ustanowił kolejny rekord świata. Tym razem z kolei na cztery mile, by miesiąc później w Los Angeles pobiec po złoto na 10 tysięcy metrów (30:11.40). Przełamał tym samym hegemonię Finów, których nikt nie mógł pokonać od 20 lat, od igrzysk w Sztokholmie 1912.

Przygodę ze sportem zaczynał od gry w… palanta w podwarszawskim Ołtarzewie. Dziś to prawie zapomniany polski sport. Palant (od włoskiego pallante – gracz w piłkę) na szczęście nie zafascynował „Kusego” i przez lokalny klub Ożarowianka trafił do warszawskiego klubu robotniczo-tramwajarskiego Sarmata. Grał w futbol, i to w napadzie. Jednak klub ten nie grzeszył jakością i szybko okazało się, że przygoda z piłką nożną długo nie trwała. Jakimś cudem Kusociński znalazł się na zawodach biegowych, podczas których miał kibicować koledze. Ponoć w sekcji lekkoatletycznej Sarmaty brakowało zawodnika. Oficjalna wersja mówi, że dał się namówić na udział, pobiegł na 800 metrów i wygrał. – Powiedziałem sobie – było nie było, raz kozie śmierć – no i pobiegłem. Rezultat był dobry – w biegu 800 m wygrałem, bijąc drużynę Skry – pisał później w autobiograficznej książce „Od palanta do olimpiady i kilka lat później”. Miał wtedy 17 lat i był naprawdę kusy – mierzył 165 cm i charakteryzował się krępą budową ciała.

W 1927 roku wystartował po raz pierwszy na arenie międzynarodowej. Pierwszy start, pierwsze sukcesy. Były to igrzyska robotnicze w Pradze, skąd przywiózł srebro na 1500 m i brąz na 800. Złoto mistrzostw Polski wywalczył rok później. Oprócz najwyższego stopnia podium zapisał się w tabelach na 5000 m rekordem Polski (15:41.0). Rekordy Polski bił 25-krotnie. Dziesięć razy został mistrzem kraju i to nie tylko na bieżni, ale również w przełajach. Przegląd Sportowy w 1931 roku uznał go Sportowcem Roku. A sławę w latach trzydziestych dzielił z wybitną sprinterką Stanisławą Walasiewiczówną.

Czerwiec czasu wojny okazał się tragiczny. Aresztowano go 28 marca 1940 roku. Trzymiesięczne przesłuchania i tortury nie dały oczekiwanych efektów. 21 czerwca 1940 roku Kusociński, wraz z wieloma wybitnymi Polakami - w tym gronie znaleźli się m.in. marszałek sejmu Maciej Rataj, lekkoatleta i olimpijczyk Feliks Żuber oraz srebrny medalista olimpijski z Paryża 1924 w kolarskim wyścigu drużynowym na 4000 m Tomasz Stankiewicz - został wywieziony do Palmir i rozstrzelany.

Zachęcamy do przeczytania biografii "Kusego" w dziale historia-kultura PAI.

Janusz Kusociński w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI