1414-07-08    

ŚW. JAN Z DUKLI

8 lipca wypada w kościele rzymskokatolickim wspomnienie świętego Jana z Dukli. Stolica Apostolska 21 stycznia 1733 roku uznała jego kult jako błogosławionego. W roku 1739 papież Klemens XII ogłosił go patronem Polski i Litwy. 10 czerwca 1997 roku Jan Paweł II uroczyście zaliczył go w poczet świętych Kościoła. Dokonał tego w mieście św. Jana – w Krośnie.

25 lat temu w Krośnie Jan Paweł II kanonizował Jana z Dukli. Zanim to nastąpiło musimy sięgnąć do roku 1414 kiedy to w obecnym woj. podkarpackim, w powiecie krośnieńskim przyszedł na świat św. Jan z Dukli. Dom rodzinny Jana znajdował się przy ul. Kaczyniec w tzw. Starej Dukli.

W młodości Jan, poszukując większej więzi z Bogiem, obrał, co było wtedy bardzo powszechne, pustelniczy tryb życia. Przebywał niedaleko Dukli - w grocie na górze Zaśpit i w lasach pod Cergową. Kilka lat pustelniczych poszukiwań przekonało Jana o słuszności wyboru życia zakonnego. Wybrał franciszkanów w Krośnie. Po skończeniu studiów formacji zakonnej otrzymał święcenia kapłańskie.

Swoją pobożnością i innymi zaletami zwracał na siebie uwagę i został wybrany kilka razy gwardianem, m.in. w Krośnie i we Lwowie. Był także kustoszem w kustodii ruskiej, która należała do najważniejszych. Sprawował też inne urzędy zakonne - pełnił funkcję spowiednika i kaznodziei. Przymioty charakteru i wzorowe życie sprawiły, że był bardzo lubiany i ceniony wśród braci zakonnych.

Świątobliwy zakonnik i kapłan nie szukał zaszczytów. Urzeczony surowością obyczajów nowo powstałej gałęzi obserwanckiej, zwanej bernardynami - zmienił wspólnotę zakonną.

W 1463 r. Jan był już bernardynem i za swą nieprzeciętną świątobliwość, pokorę, mądrość i gorliwość cieszył się wśród braci i mieszkańców Lwowa wielką powagą. Chociaż we Lwowie zasłynął jako wielki kaznodzieja i spowiednik, to nadal w klasztorze pełnił najprostsze posługi w kuchni i ogrodzie. Pod koniec życia stracił wzrok i cierpiał z powodu owrzodzenia nóg. Nadal jednak prowadził życie ascetyczne, wykonywał po dawnemu obowiązki zakonne - budując braci nieustanną modlitwą i kapłańską gorliwością.

Kilka lat przed śmiercią stracił wzrok; cierpiał też na ciężką chorobę nóg. Był bardzo pilny w modlitwie, szczególnie ku czci Matki Bożej. Zmarł - otoczony opinią świętości - 29 września 1484 roku we Lwowie, mając 70 lat.

Stolica Apostolska 21 stycznia 1733 roku uznała jego kult jako błogosławionego. W roku 1739 papież Klemens XII ogłosił go patronem Polski i Litwy. 10 czerwca 1997 roku Jan Paweł II uroczyście zaliczył go w poczet świętych Kościoła. Dokonał tego w mieście św. Jana – w Krośnie.

Polki i Polacy na ołtarze

Warto wiedzieć, że Jan Paweł II w ciągu 26 lat trwania swego pontyfikatu wyniósł na ołtarze więcej świętych niż wszyscy poprzedni papieże od końca XVI wieku, ogromnie wzbogacając panteon świętych i błogosławionych czczonych przez katolików na całym świecie.

W szczególny sposób dotyczy to Polaków, których Kościół katolicki wskazał oficjalnie jako wzór świętości dla swoich wiernych. Do chwili, gdy Karol Wojtyła zasiadł na stolicy Piotrowej Kościół polski mógł się cieszyć zaledwie z 15 oficjalnie kanonizowanych świętych, za pontyfikatu Jana Pawła II natomiast wzbogacił się aż o 12 kolejnych osób. Jeśli chodzi o osoby beatyfikowane związane z naszym krajem to do 1978 r. ich grono składało się z 63 osób, natomiast Jan Paweł II wyniósł na ołtarze kolejnych 154 polskich błogosławionych.

W ten sposób panteon polskich świętych zmienił się w ciągu ćwierćwiecza rządów naszego rodaka w Kościele powszechnym nie do poznania – liczba wyniesionych na ołtarze Polaków nie tylko gwałtownie wzrosła, ale także grono polskich świętych stało się o wiele bardziej różnorodne.

Spośród dwunastu osób kanonizowanych przez Jana Pawła II 7 było przezeń zarówno beatyfikowanych , jak i uznanych za świętych, (św. Jadwiga Królowa, św. Józef Bilczewski, św. Faustyna Kowalska, Św. Urszula Ledóchowska, św. Albert Chmielowski, św. Rafał Kalinowski i św. Józef Pelczar), zaś pozostałe 5 osób tylko kanonizowanych. Przy czym z wyjątkiem św. Maksymiliana Marii Kolbego, który został beatyfikowany przez Pawła VI w 1971 r., pozostałe 4 osoby z tej piątki byli to święci ze średniowiecza (św. Kinga i Jan z Dukli) oraz nowożytności (św. Melchior Grodzicki oraz św. Jan Sarkander).

We wspomnianej „dwunastce” aż 5 osób to święci dwudziestowieczni, dwaj to ludzie, których działalność przypada na XIX stulecie, dwu żyło w czasach nowożytnych, a troje to święci średniowieczni.

Mimo całej burzliwej historii naszego kraju i polskiego Kościoła, któremu nieraz przyszło płacić daninę krwi większość z tuzina świętych to wyznawcy – męczennikami byli tylko dwaj: św. Melchior Grodziecki i św. Jan Sarkander. Osobny przypadek stanowi św. Maksymilian Maria Kolbe, który zginął tragicznie, zamordowany w obozie koncentracyjnym, poświęcając życie za współwięźnia. Mało kto już dzisiaj pamięta, że symbol męczeństwa polskiego duchowieństwa w czasie II wojny światowej został jednak przez Pawła VI beatyfikowany jako wyznawca.

Specjalnie dla założyciela Niepokalanowa Jan Paweł II zdecydował się na bezprecedensową zmianę kwalifikacji charakteru wyniesienia na ołtarze i kanonizował św. Maksymiliana jako męczennika. W tym celu dokonał nawet redefinicji – poszerzenia zakresu - męczeństwa. Kłopot polegał bowiem na tym, że św. Maksymilian nie zginął z powodu swej wiary, lecz z miłości do bliźniego. Został więc przez papieża-Polaka uznany za męczennika miłości.

Interesujące, że Jan Paweł II kanonizował aż 4 polskie kobiety – św. Kingę, św. Jadwigę, św. Faustynę Kowalską i św. Urszulę Ledóchowską. Święte Karola Wojtyły dominują liczbowo w panteonie kanonizowanych Polek, gdyż przed 1978 r. tylko jedna kobieta związana z Kościołem w Polsce była uznawana za świętą – św. Jadwiga Śląska, żona XIII-wiecznego piastowskiego księcia Henryka Brodatego.